بیانیه سفارت جمهوری اسلامی ایران در رابطه با اسنپ بک
اقدام سه کشور اروپایی در فعال نمودن اسنپ بک غیر قانونی است
سفارت جمهوری اسلامی ایران در نیکوزیا با صدور بیانیه مطبوعاتی، اقدام سه کشور اروپایی در فعال نمودن اسنپ بک را غیر قانونی دانسته و آنرا نقض تعدات سه کشور یاد شده دانست. در بیانیه مورد اشاره آمده است:
ده سال پیش (۲۰۱۵)، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با هدف حل و فصل مسالمتآمیز موضوع برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران منعقد شد. این توافقنامه سپس توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد از طریق قطعنامه ۲۲۳۱ مورد تأیید قرار گرفت و بدین ترتیب جنبه الزامآور حقوقی یافت. این توافق بازتاب اراده جمعی جامعه بینالمللی بود مبنی بر اینکه دیپلماسی و تعامل چندجانبه مؤثرترین ابزار برای حلوفصل اختلافات بینالمللی هستند.
جمهوری اسلامی ایران با حسن نیت کامل، برجام را پذیرفت و تمامی تعهدات خود را بهصورت کامل و قابلراستیآزمایی اجرا کرد. با وجود پایبندی کامل ایران، ایالات متحده آمریکا در اقدامی آشکار و فاحش در نقض تعهدات خود، ابتدا از انجام تعهداتش امتناع ورزید و سپس در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸ بهطور یکجانبه از توافق خارج شد و تحریمهای غیرقانونی و فراسرزمینی خود را دوباره اعمال و حتی تشدید کرد. این اقدامات قهری، نقض صریح حقوق بینالملل و منشور ملل متحد محسوب میشوند و اجرای برجام را بهشدت تضعیف کردهاند.
با انقضای برنامهریزیشده قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵، موضوع برنامه هستهای صلحآمیز ایران باید از دستور کار شورا خارج میشد. با این حال، این روند قانونی با اقدامات یکجانبه و غیرقانونی سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) که بهطور جمعی با عنوان E3 شناخته میشوند، مختل شد؛ این کشورها در تاریخ ۲۸ اوت ۲۰۲۵ اقدام به فعالسازی موسوم به «مکانیسم بازگشت خودکار تحریمها (snapback)» کردند.
این اقدام فاقد هرگونه مبنای حقوقی و صرفاً دارای انگیزه سیاسی است. این کشورها در حالی دست به چنین اقدامی زدند که گزینهای دیپلماتیک و سازنده از سوی فدراسیون روسیه و جمهوری خلق چین برای تمدید ششماهه مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ پیشنهاد شده بود که میتوانست از تنش جلوگیری کند؛ متأسفانه آن ابتکار با مخالفت سه کشور اروپایی و ایالات متحده مسدود شد.
جمهوری اسلامی ایران فعالسازی این مکانیسم توسط سه کشور اروپایی را باطل، غیرقانونی و فاقد هرگونه اثر حقوقی میداند، بر مبنای دلایل زیر:
- نقض اساسی از سوی سه کشور اروپایی: این کشورها با عدم لغو تحریمها و اعمال محدودیتهای یکجانبه جدید علیه ایران، تعهدات خود ذیل برجام را بهطور جدی نقض کردهاند.
- نقض روند حلوفصل اختلافات: کشورهای اروپایی با سوءنیت و بیتوجهی به روند پیشبینیشده در برجام، سازوکار حل اختلاف را دور زدهاند.
- نقض اعتماد بنیادین: این کشورها از اقدامات تجاوزکارانه نظامی ایالات متحده و رژیم صهیونیستی علیه تأسیسات هستهای صلحآمیز ایران حمایت کردهاند که نقض جدی حقوق بینالملل محسوب میشود.
- نادیدهگرفتن اصول اساسی برجام و قطعنامه ۲۲۳۱: موضع سه کشور اروپایی حق حاکمیتی ایران برای توسعه برنامه هستهای صلحآمیز از جمله غنیسازی اورانیوم را نادیده میگیرد.
- بیتوجهی به نقضهای آمریکا: در زمانی که ایران سازوکار حل اختلاف را در پی خروج آمریکا از برجام و بازاعمال تحریمها فعال کرد، کشورهای اروپایی هیچ اقدام مؤثر یا اصلاحی انجام ندادند.
- تغییر شرایط: حملات اخیر نظامیبه تأسیسات هستهای ایران وضعیت را اساساً دگرگون کرده و سازوکارهای قبلی را بیاثر و غیرقابل اجرا ساخته است.
بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران تأکید میکند که:
- قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در تاریخ مقرر، ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵، منقضی شده است.
- هیچ مبنای حقوقی برای تداوم هرگونه تحریم یا محدودیت علیه برنامه هستهای صلحآمیز ایران وجود ندارد.
- فعالسازی موسوم به مکانیسم بازگشت خودکار تحریمها از سوی سه کشور اروپایی باطل، غیرقانونی و مغایر با اصول حقوق بینالملل و منشور ملل متحد است.
جمهوری اسلامی ایران ضمن تأکید مجدد بر پایبندی همیشگی خود به دیپلماسی و گفتوگو، حق مشروع خود را برای اتخاذ تمامی اقدامات لازم بهمنظور حفظ منافع ملی و رفع کامل تحریمهای ناعادلانه و غیرقانونی محفوظ میدارد.